Getiri ödemeleri başlıyor: Şirketlerin birinci KKM getirisi yüzde 32’yi geçecek

Merkez Bankası ağustosta ağır bir KKM mesaisi yapacak. Şirketlerin döviz mevduat dönüşüyle hak kazandıkları KKM hesaplarında 6 aylık birinci vadeler dolmaya başladı.

Ağır iştirakin olduğu şubat için de ağustosta getiri ödemeleri başlayacak. Dolar/TL şubat başında 13.59 düzeyindeydi.

Dünya’dan Şebnem Turhan’ın haberine nazaran düşük siyaset faizi ve makroihtiyati tedbirlerle dengeyi sağlama uğraşındaki iktisat idaresi önümüzdeki haftalarda şirketlere tanınan kur muhafazalı TL mevduatta birinci dönüşlerin imtihanını verecek.

Dolar/TL son haftalarda süratli yükselişini sürdürürken her gün yılın yeni bir tepe düzeyi görülüyor. Dün de dolar/ TL 17.89 lirayı aştı. 11 Ocak’ta şirketlere tanınan KKM hesabı 6 aylık olarak tanımlanmıştı.

Ocak sonunda şirketlerin 2021 yılı son çeyrek kur farkı gelirlerine vergi istisnası sağlanmasıyla birlikte ise şubatta şirketlerden süratli bir KKM’ye dönüş yaşanmıştı.

Şubat başında 13.59 lira düzeylerinde olan dolar/TL’nin dün itibariyle gördüğü 17.91 lira düzeyi dikkate alındığında birinci KKM vadesi tamamlandığında şirketlerin 6 aylık getirisi yüzde 31,79 düzeylerinde olacak.

KKM hesapları ise 15 Temmuz haftası itibariyle toplamda 1 trilyon 69 milyar 131 milyon lira düzeyine yükseldi.

Şirketler, KKM’ye döviz yahut altın mevduatından TL’ye dönmeleri halinde hak kazanıyor. Şubat başında 1 milyon lira olarak KKM’ye giren şirketler o günkü kur ile 73 bin 584 dolar mevduatın çözmüş oluyordu.

Dün itibariyle KKM hesabında 1 milyon lirası olan şirketler için bu mevduatın dolar karşılığı 55 bin 834 dolar oluyor.

Döviz mevduatından dönüş olduğu için şirketlerin KKM hesabında ortadaki kur farkı Merkez Bankası tarafından karşılanacak. Bu yüzde 31,79’luk bir faiz ödeneceği manasına geliyor. Böylelikle 1 milyon lira 1 milyon 317 bin 900 liraya çıkacak.

Döviz mevduatında düşüş yaşandı

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bilgilerine nazaran 31 Aralık 2021 itibariyle şirketlerin döviz mevduatı büyüklüğü 89 milyar 101 milyon dolar seviyesindeydi. KKM uygulamaya girse de artık vergi avantajı duyurulmadığı için birinci haftalarda ağır bir iştirak gözlenmedi. Lakin şubatla birlikte şirketlerin haftalık döviz mevduatında azalma hızlandı.

Ve en bedelli iştirak 18 Şubat haftasında yaşandı. Süreksiz vergi beyannamesi mühleti uzatılınca 25 Şubat haftasında da iştirakler ivmeli sürdü. Ve mart başında şirketlerin döviz mevduatı 71 milyar 995 milyon dolara kadar indi. Yani üç ayda 16 milyar dolarlık bir çözülme gerçekleşti. 18 Şubat haftasında ise bir haftada 7 milyar dolarlık döviz mevduatı düşüş yaşandı. 14 Temmuz haftası itibariyle de şirketlerin döviz mevduatı 78 milyar 815 milyon dolar düzeyinde. Tekrar yıl sonuna nazaran 10.3 milyar dolarlık düşüş gözleniyor.

Şirketlerin döviz mevduatında yaşanan bu çözülme büyük çoğunlukla KKM hesabı olarak evrildi. Sonradan 3 aya düşürülse de vade 6 aylık olarak belirlendiği için de ağustos Merkez Bankası’nın KKM getirisi ödemelerinde epeyce ağır bir ay olarak geçecek.

Kurdaki yüksek düzeyler ve son kısımla BDDK ile Merkez Bankası’nın aldığı tedbirler şirketlerin KKM hesaplarında yenileme yapıp yapmayacağına ait soru işaretlerinin durmasına neden oluyor. Bireylerde KKM vadeleri yüzde 96’yı aşan oranlarda yenileniyor.

Vergi istisnası uzatıldı

Öte yandan dün kur muhafazalı mevduat ve katılma hesaplarında en az üç ay vadeli hesap açan kurumlara, kurumlar vergisi istisnasından yararlanma imkanı 2022 yılı sonuna kadar olan bilanço vakitleri için de uzatıldı. İlgili Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.

Karara yönelik verilen bilgide, “Söz konusu Karar ile, 30 Haziran 2022 tarihli bilançolarında yer alan döviz varlıklarını 2022 yılı sonuna kadar kur muhafazalı mevduat ve katılma hesaplarına yatırıp en az üç ay vadeli olacak halde bu hesaplarda pahalandıran kurumların, bu hesaplardan elde ettikleri çıkarlarının da kurumlar vergisinden istisna edilmesine imkan tanındı” denildi.

Katılma hesaplarına yönelik vergi istisnası Kurumlar Vergisi Kanunu Süreksiz 14. Ögesinde düzenleniyor. Bu ögede, kurumların kur muhafazalı mevduattan elde ettikleri gelirler 31 Mart günlü bilançoları itibariyle kurumlar vergisinden istisna edilmişti. Tıpkı hususta Cumhurbaşkanı’na Haziran ve Eylül bilanço periyotları için de uzatma yetkisi verilmişti. Cumhurbaşkanı bu yetkiye dayanarak süreyi her iki bilanço devranı için uzattı.