İhracatın yüzde 41,6’sı, ithalatın yüzde 61,4’ü büyük ölçekli teşebbüslerden

Dış ticaret dataları ile iş kayıtları sisteminde yer alan teşebbüslerin ana faaliyet tipi ve çalışan sayısı bilgileri eşleştirilerek, dış ticaret yapan teşebbüslerin özellikleri elde edilmektedir. Dış ticaret istatistikleri ve iş kayıtları sistemi kullanılarak elde edilen bilgilere nazaran, 2021 yılında 101 bin 319 teşebbüs ihracat, 102 bin 931 teşebbüs ithalat yaptı. Yapılan eşleştirmede, ihracat ve ithalat yapan teşebbüslerin yaklaşık %100,0’ının bilgilerine ulaşılmıştır. Bu teşebbüsler toplam ihracatın ve ithalatın yaklaşık %100,0’ını gerçekleştirmiştir.

Toplam ihracatın %19,7’sini yapan 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli teşebbüsler, toplam ihracat yapan teşebbüslerin %62,6’sını oluşturdu. İhracatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi %19,2, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli teşebbüslerin hissesi %19,4, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi ise %41,6 oldu.

Toplam ithalatın %10,6’sını 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli teşebbüsler yaptı. İthalatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi %11,0, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli teşebbüslerin hissesi %16,9 oldu. 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli teşebbüslerin ithalattaki hissesi %61,4 olurken; bu teşebbüsler toplam ithalat yapan teşebbüslerin %3,1’ini oluşturdu.

İhracatın yarısından fazlasını sanayi bölümündeki teşebbüsler gerçekleştirdi

Girişimin ana faaliyetine nazaran ihracatın %55,5’ini, ithalatın ise %54,8’ini sanayi bölümünde faaliyet gösteren teşebbüsler yaptı. Ana faaliyeti ticaret olan teşebbüslerin ihracattaki hissesi %40,9, ithalattaki hissesi ise %32,0 seviyesinde gerçekleşti.

Sanayi bölümünün ihracatında 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli teşebbüsler %67,2 hisse ile öne çıktı. Ticaret dalının ihracatında ise %92,0 hisse ile 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli teşebbüslerin hâkimiyeti devam etti.

Sanayi dalı ithalatında büyük ölçekli teşebbüsler %79,4 hisse ile öne çıktı. Ticaret dalında, büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi %24,9’dan %30,1’e yükselirken, öteki bölümünde büyük ölçekli teşebbüsler %63,0 hisse ile önde olmaya devam etti.

Sanayi bölümündeki teşebbüsler ihracatının %47,1’ini Avrupa Birliği (AB 27) ülkelerine yaptı

Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüsler, ihracatlarının %47,1’ini AB 27 ülkelerine, %13,2’sini AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine ve %12,4’ünü Yakın ve Orta Doğu ülkelerine gerçekleştirdi. AB 27 ülkelerine yapılan ihracatın %63,3’ünü sanayi, %34,7’sini ticaret, %2,0’ını ise öbür dalındaki teşebbüsler yaptı.

Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüsler, ithalatlarının %33,4’ünü AB 27 ülkelerinden, %24,0’ını Öbür Asya ülkelerinden, %16,4’ünü ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ana faaliyeti ticaret olan teşebbüslerin en çok ithalat yaptığı ülke kümeleri sırasıyla %34,3 hisse ile AB 27 ülkeleri, %31,4 ile Öteki Asya ve %13,8 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.

İmalat sanayi eserleri ihracatının %56,8’ini sanayi dalındaki teşebbüsler yaptı

İmalat sanayi eserleri ihracatının %56,8’ini ana faaliyeti sanayi olan teşebbüsler, %39,9’unu ise ana faaliyeti ticaret olan teşebbüsler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüslerin yaptığı ihracatın ise %96,2’sini imalat sanayi eserleri, %1,7’sini tarım, ormancılık ve balıkçılık eserleri oluşturdu.

İmalat sanayi eserleri ithalatının %52,2’si sanayi, %38,8’i ticaret ve %9,0’ı başka bölümlerdeki teşebbüsler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüslerin ithalatının %72,2’sini imalat sanayi eserleri, %4,3’ünü madencilik eserleri, %4,2’sini ise tarım, ormancılık ve balıkçılık eserleri oluşturdu.

İhracatın %60,7’si birinci 500 teşebbüs tarafından gerçekleştirildi

İhracatın %60,7’sini, ithalatın ise %76,0’ını birinci 500 teşebbüs yaptı. En çok ihracat yapan birinci 5 teşebbüs toplam ihracatın %12,5’ini, en çok ithalat yapan birinci 5 teşebbüs ise ithalatın %20,7’sini gerçekleştirdi.

Sanayi dalında en fazla ihracat yapan birinci 5 teşebbüsün sanayi dalındaki hissesi %13,5, ticaret kesiminde en fazla ihracat yapan birinci 5 teşebbüsün ticaret kesimindeki hissesi ise %11,2 oldu. Sanayi dalında en fazla ithalat yapan birinci 5 teşebbüsünün hissesi %17,9, ticaret dalında ise %10,5 oldu.

Girişimlerin %57,7’si tek ülkeden ithalat yaptı

Girişimlerin %43,5’i tek ülkeye ihracat yaparken, %16,6’sı iki ülkeye ihracat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan teşebbüslerin oranı %4,8 iken, bu teşebbüslerin ihracattaki hissesi %58,9 oldu.

Girişimlerin %57,7’si, tek ülkeden ithalat yaparken, %14,3’ü iki ülkeden ithalat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeden ithalat yapan teşebbüslerin oranı %2,1 iken, bu teşebbüslerin ithalattaki hissesi %54,6 oldu.

tuik.gov.tr