Şeker Hastalığı Hakkında Bilinmesi Gerekenler

-
Şeker hastalığı nedir?
Şeker hastalığı (Diyabetes mellitus), insülin hormonunun eksikliği yahut insülin tesirine direnç nedeniyle gelişen kan şekeri yüksekliği ile seyreden kronik metabolizma bozukluğudur.
Günümüzde artan obezite sıklığı ile orantılı olarak şeker hastalığı görülme sıklığı da artmıştır. Sedanter hayat şekli ve yüksek kalori içeren sıhhatsiz beslenme de şeker hastalığı gelişimi için kıymetli bir etkendir.
Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) tarafından 2021’de diyabet sıklığı hakkında yayımlanan aktüel bilgiler, dünya genelinde 537 milyon yetişkin (20-79 yaş) diyabet hastası olduğu bildirilmiştir. Bu sayının 2030’da 643 milyona, 2045’te 783 milyona çıkacağı iddia edilmektedir. Diyabetli her 4 yetişkinden 3’ü düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır.
TÜİK bilgilerine nazaran Türkiye’de 20-79 yaş aralığında yaklaşık 7 milyon diyabet hastası vardır. Bu sayı toplam yetişkin nüfusun yaklaşık %15’ine denk gelmektedir. Yani Türkiye’de 6-7 şahıstan biri şeker hastası demektir.
Diyabet değerli bir halk sıhhati meselesidir.
2. Şeker Hastalığı İçin Risk Faktörleri Nelerdir ? Kimlere Tarama Yapmalıdır?
– 40 yaşın üstündeki herkes 3 yılda bir taranmalıdır.
– Vki≥25 olan şahıslar daha genç yaşlarda aşağıdaki risk faktörlerinden birini taşıyorsa semptomu olmazsa bile şeker hastalığı açısından tarama yapılmalıdır.
-
Birinci ve ikinci derece akrabalarında diyabet bulunan bireylerde,
-
Obezite
-
Hipertansiyon, kolesterol yüksekliği (HDL<35, TG>250), Kalp damar hastalıkları, inme hikayesi olanlar
-
Polikistik over sendromu (PCOS) hikayesi olan kadınlar
-
İnsülin direnci bulguları (akantozis nigrikans, skin tag )
-
Daha evvelden kapalı diyabet tanısı almış olanlarda,
-
Uyku-apne sendromu olan şahıslarda,
-
Sedanter hayat formu
– Daha evvel prediyabet tanısı almış şahıslar yılda bir
– Gestasyonel diyabetes mellitus (gebelik şekeri) tanısı almış bireyler 3 yılda bir
3. Belirtileri Nelerdir?
Klasik belirtiler; çok su içme, çok idrar çıkma, gece idrara çıkma, ağız kuruluğu, çok yemek yeme yahut iştahsızlık, halsizlik, çabuk yorulma
Daha az görülen belirtiler; Bulanık görme, açıklanamayan kilo kaybı, inatçı infeksiyonlar, bilhassa genital bölgede tekrarlayan mantar infeksiyonları, kaşıntı
4. Tanısını Nasıl Koyarız ?
-Açlık kan şekeri (8 saatlik açlık sonrası)≥ 126
-Şeker yükleme testinde (OGTT); 2. Saat kan şekeri ≥200
-Hba1c (3 aylık şeker ortalamasını gösterir) ≥6,5
-Herhangi bir anda ölçülen kan şekeri ≥200 ve eş vakitli klasik diyabet belirtileri varsa
**Kriterlerden yalnızca biri varsa şeker hastalığı tanısı konulur.**
5. Diyabet tipleri nelerdir?
Diyabetin 4 tipi vardır.
Tip 2 DM, diyabetik hastaların %90-95 ‘ini oluşturur. En sık görülen tiptir. Artan obezite sıklığı ile orantılı olarak artmıştır. Ekseriyetle oral antidiyabetikler (şeker hapları) ile tedavi edilir. Şeker hapları yetmediğinde ya da birtakım özel durumlarda insülin tedavisi kullanılır.
Tip 1 DM çoklukla çocukluk çağında görülür. Pankreasta insülin salgılanması yetersiz olduğu için tedavide yalnızca insülin kullanılır.
Gestasyonel diyabet (gebelik şekeri ) gebelik sırasında ortaya çıkar. Gebeliğin 24-28. haftasında şeker yükleme testi ile teşhis konur. Ömür şekli değişikliği ile şeker seviyeleri istenilen düzeye düşmezse insülin tedavisi verilir.
4. grupta ise az sıklıkta görülen diyabet tipleri bulunur. Bunların içinde MODY, ilaçlara bağlı diyabet, genetik hastalıklar ile bağlı diyabet, pankreas hastalıklarına bağlı diyabet üzere çok sayıda diyabet alt tipi bulunur.
6. Tedavi
Tedavinin en değerli basamağı eğitimdir. Hastalar şeker hastalığı hakkında gereğince bilgi sahibi olmadığı ya da yanlış bilgi sahibi olduğu için, diyabet tanısı almak hastalara hayatın sonu üzere gelmektedir. Daha evvel de belirtildiği üzere; diyabetli her 4 yetişkinden 3’ü düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır ve artan obezite sıklığı ile gerçek orantılı olarak diyabet sıklığı da artmaktadır. Yani bu bilhassa tip 2 diyabetin direk olarak ömür üslubu ile bağlantılı olduğunu göstermektedir. Bilhassa hakikat beslenme ve gereğince faal, nizamlı olarak antrenmanın yapıldığı bir ömür üslubu ile diyabet değerli ölçüde önlenebilir. Diyabet gelişse bile kan şekerleri amaç seviyelerde tutulabilir.
Obez olan bireylerin kesinlikle ömür stilini değiştirerek kilo vermeleri gerekmektedir.
Doğru beslenme tedavinin en değerli modüllerinden biridir.
Bunu paylaş: Sebebiyata not Birak ❤
Bunu beğen:
Beğen Yükleniyor...
İlgili
Yazı hakkında görüşlerinizi belirtmek istermisiniz?